گل همیشه بهار (کالاندولا)
Calendula Officinalis
فواید گیاه کالاندولا
- گل های همیشه بهار به خاطر وجود ترپن آلکالوئیدها، لاکتون ها و فلاون‌ها دارای خواص ضد میکروبی هستند.
- از همیشه بهار به صورت خوراکی در درمان التهاب معده و بصورت موضعی در درمان التهابات پوستی، اگزما و خشکی پوست استفاده میشود.
- در مصارف خارجی به صورت پماد و کرم حاوی عصاره گل کالاندولا استفاده می‌گردد.
احتیاط مصرف: در صورت داشتن سابقه حساسیت، گل همیشه بهار با احتیاط مصرف شود.
نام علمی: Calendula officinalis
تیره: Asteraceae
نام‌های عمومی: گل همیشه بهار، Marigold (به انگلیسی)، Calendula (به اسپانیایی و ایتالیایی) و در فارسی بنام "گل همیشه بهار" شناخته میشود.
مشخصات ظاهری کالاندولا
گل همیشه بهار گیاهی است علفی، یکساله تا چندساله، تنها دو قاعده چوبی، ساقه‌ها به ارتفاع 17،20،50،70 سانتیمتر، بسیار منشعب با شاخه‌های گسترده به اطراف و یا حتی خوابیده و معمولا تا انتها برگ‌دار هستند.
برگهای سرنیزه‌ای، تخم‌مرغی، باریک با حاشیه کامل یا مختصری دندانه‌دار، سطح غده‌ای و کرک‌دار و گلبرگ‌ها، منفرد و معمولا به قطر 7-4 سانتیمتر است. گلچه‌های کناری به رنگ نارنجی تا زرد، گلچه‌های لوله ای معمولا قهوه‌ای هستند.
اندام دارویی
گلچه های نارنجی یا زرد رنگ جدا شده از نهنج، بخش دارویی این گیاه را تشکیل میدهند.
روش کشت و برداشت
گل همیشه بهار در مناطق با نور آفتاب کامل و خاک‌های خوب زهکشی‌شده رشد می‌کند. گل‌ها معمولاً در اواسط تابستان برداشت می‌شوند، زمانیکه در اوج شکوفایی هستند تا مواد مؤثره به حداکثر برسند.
زمان برداشت همیشه بهار تابستان تا اواخر پاییز است.
در نواحی مدیترانه‌ای بصورت وحشی و خودرو می‌روید. بمنظور استفاده دارویی در کشورهایی مانند هلند، بلژیک و کشورهای بالکان کشت میشود.
تاریخچه و خاستگاه
گل همیشه بهار بومی مناطق مدیترانه‌ای است و از دوران باستان بعنوان گیاهی دارویی و زینتی استفاده می‌شده است. در طب سنتی، این گیاه برای درمان زخم‌ها و التهابات پوستی بکار می‌رفته است.
ترکیبات فعال
شامل فلاونوئیدها (مانند کئوسین و روتین)، ترپنوئیدها (مانند کالندولین و کالندولید)، و ساپونین‌ها.
خواص دارویی کالاندولا
این گیاه دارای خواص ضد التهابی، ضد میکروبی و ضد درد است. بویژه برای درمان زخم‌ها، التهاب‌های پوستی، و بهبود سلامت پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد.
موارد مصرف کالاندولا
گل همیشه بهار برای درمان زخم‌ها، التهاب‌های پوستی، بریدگی‌ها، و مشکلاتی مانند اگزما و پسوریازیس استفاده میشود. همچنین بعنوان یک درمان مکمل برای مشکلات گوارشی و التهاب‌های داخلی بکار می‌رود.
دوز مصرفی کالاندولا
گل همیشه بهار برای درمان زخم‌ها، التهاب‌های پوستی، بریدگی‌ها و مشکلاتی مانند اگزما و پسوریازیس استفاده میشود. همچنین بعنوان یک درمان مکمل برای مشکلات گوارشی و التهاب‌های داخلی بکار می‌رود.
مصرف در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی شود.
گل همیشه بهار در طب سنتی همیشه بعنوان قاعده آور شناخته شده است و در بررسی‌ها اثرات تحریکی بررحم نیز گزارش شده است که حتی ممکن است باعث سقط جنین شود.
بندرت واکنش‌های حساسیتی مشاهده میشود اما گاهی در برخی افراد واکنش‌های آلرژیک خفیف مانند خارش یا قرمزی پوست مشاهده میشود. همچنین، ممکن است با داروهای ضدانعقاد تداخل داشته باشد.
داروهای آرام بخش با گل همیشه بهار تداخل مصرف دارند. مصرف گل همیشه بهار همراه با داروهای آرام‌بخش باعث مشکلات تنفسی و یا خواب آلودگی بیش از حد خواهد شد. گل همیشه بهار گاهی با داروهای ضدانعقاد و ضدپلاکت‌ها تداخل داشته دارد. افرادی که از این داروها استفاده می‌کنند باید با پزشک خود مشورت کنند.
از مصرف خوراکی گل همیشه بهار با داروهای مسکن یا فشار خون خودداری شود.
در مصرف موضعی، هشدار خاصی گزارش نشده است.
مصرف گل همیشه بهار در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌شود. همچنین، افرادی که به خانواده Asteraceae (مانند بابونه و گل داودی) حساسیت دارند باید از مصرف این گیاه خودداری کنند.
نکاتی درباره کالاندولا:
زمان برداشت: برحسب حداکثر میزان اسانس زمان برداشت این گیاه مشخص میشود که بیشترین مقدار اسانس در زمان گلدهی و گل دادن کامل است که از نظر زمانی معادل فروردین تا اوایل پاییز خواهد بود. گونه Thymus daenesis بومی ایران است که در استانهای اردبیل، زنجان، کردستان، آذربایجان، همدان، اصفهان، چهار محال بختیاری، فارس، یزد، تهران، قزوین و لرستان می‌روید.
همیشه بهار سرده‌ای از خانواده کاسنی است و حاوی حداقل 1درصد فلاونویید می‌باشد. همیشه بهار دارای 8-10 درصد آب، مواد معدنی، اسید سالسیلیک و اسانس است.
تحقیقات علمی
مطالعات مختلف نشان داده‌اند که گل همیشه بهار دارای خواص ضد التهابی و بهبود دهنده زخم است. تحقیقاتی بر روی تاثیر این گیاه در کاهش التهاب‌های پوستی و بهبود فرآیند التیام زخم‌ها انجام شده است.
کارآزمایی‌های بالینی
مطالعات بالینی بر روی گل همیشه بهار نشان داده‌اند که این گیاه می‌تواند به‌طور مؤثر در درمان زخم‌ها و التهاب‌های پوستی کمک کند. نتایج این کارآزمایی‌ها شامل بهبود قابل توجه در سرعت بهبود زخم‌ها و کاهش التهاب است.
کالاندولا در محصولات دینه ایران
آخرین ژورنال‌ها و مطالعات علمی (رفرنس‌ها) کالاندولا
مقالات اخیر به بررسی تأثیرات گل همیشه بهار بر سلامت پوست و درمان زخم‌ها پرداخته‌اند. برای بخش “آخرین مقالات و مطالعات علمی” در مورد گیاه گل همیشه بهار (Calendula officinalis)، می‌توانید به مقالات و تحقیقات زیر اشاره کنید:
- مطالعه‌ای در مورد اثرات ضد التهابی و بهبود زخم‌های پوستی: مقاله‌ای که در Journal of Ethnopharmacology منتشر شده است، به بررسی تأثیرات ضد التهابی گل همیشه بهار در درمان زخم‌ها و التهابات پوستی پرداخته و نتایج نشان داده‌اند که استفاده موضعی از عصاره گل همیشه بهار می‌تواند بهبود سریع‌تر زخم‌ها و کاهش التهاب‌های پوستی را تسهیل کند.
- تحقیق درباره اثرات ضد میکروبی: مطالعه‌ای که در Phytotherapy Research منتشر شده، نشان داده است که ترکیبات فعال گل همیشه بهار دارای فعالیت‌های ضد میکروبی قوی هستند و می‌توانند در درمان عفونت‌های پوستی مؤثر باشند. این مطالعه به بررسی اثرات ضد باکتریایی و ضد قارچی عصاره گل همیشه بهار پرداخته است.
- مقاله‌ای در رابطه با خواص آنتی‌اکسیدانی: مقاله‌ای از Antioxidants بررسی کرده که گل همیشه بهار دارای خواص آنتی‌اکسیدانی قوی است. این خواص می‌توانند به محافظت از پوست در برابر آسیب‌های اکسیداتیو و پیری زودرس کمک کنند.
- بررسی اثربخشی در درمان اگزما: مطالعه‌ای منتشر شده در Clinical, Cosmetic and Investigational Dermatology به بررسی تأثیرات گل همیشه بهار بر درمان اگزما و دیگر مشکلات پوستی پرداخته است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که استفاده منظم از محصولات حاوی گل همیشه بهار می‌تواند به کاهش علائم اگزما و بهبود وضعیت پوست کمک کند.
- مطالعه‌ای بر روی اثرات سیستمیک: مقاله‌ای در BMC Complementary Medicine and Therapies منتشر شده است که به بررسی تأثیرات سیستمیک گل همیشه بهار بر روی مشکلات گوارشی پرداخته و نشان داده که مصرف این گیاه می‌تواند به بهبود عملکرد سیستم گوارش و کاهش التهاب‌های داخلی کمک کند.
rhs.org.uk/plants/62350/calendula-officinalis/details
sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/calendula-officinalis