شربت سرفه کودکان یک داروی مایع است که مخصوصا برای اطفال طراحی شده تا به تسکین سرفه ناشی از سرماخوردگی، آنفلوآنزا، تحریک گلو یا آلرژی‌ها کمک کند. این شربتها با دُز مناسب برای کودکان ساخته شده‌اند و معمولاً دارای طعم‌های مطلوب هستند تا کودک راحت‌تر آنرا مصرف کند.
شربت سرفه کودکان چیست و چه ویژگیهایی باید داشته باشد؟
یک شربت سرفه مناسب برای کودکان باید با مواد موثره بسیار کم خطر تولید گردد تا عوارض دارویی در بدن حساس اطفال ایجاد نشود. مثلا باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:
| ویژگی | توضیح |
|---|---|
| فرمولاسیون مناسب سن کودک | دوز و ترکیبات متناسب با سن و وزن کودک |
| مواد ایمن و بی‌خطر | فاقد الکل، آنتی‌هیستامین‌های قوی یا مواد شیمیایی مضر |
| طعم‌پذیری مناسب | دارای طعم‌هایی مانند عسل یا میوه برای پذیرش بهتر |
| برچسب‌گذاری دقیق دُز مصرفی | همراه با وسیله اندازه‌گیری (فنجان یا سرنگ مخصوص) |
| حداقل یا بدون مواد نگهدارنده | به‌ویژه برای نوزادان یا کودکان حساس |
| نسخه بدون شکر | مناسب برای کودکان دیابتی یا با نگرانی‌های دندانی |
| هیپوآلرژنیک | بدون مواد حساسیت‌زا رایج (مانند گلوتن یا رنگ‌های مصنوعی) |
نحوه مصرف شربت ضد سرفه اطفال چگونه است؟
بر اساس سن و وزن کودک: طبق دستور پزشک یا برچسب محصول مصرف شود.
از ابزار اندازه‌گیری طبق بروشور محصول استفاده شود نه مثلا قاشق غذاخوری.
قبل از مصرف خوب تکان داده شود (اگر روی برچسب ذکر شده).
مصرف در فواصل منظم (مثلاً هر ۴ تا ۶ ساعت)، بدون تجاوز از حداکثر دوز روزانه.
از مصرف هم‌زمان با داروهای دیگر خودداری شود مگر با تجویز پزشک (مخصوصا اگر حاوی مواد مشابه مانند استامینوفن باشند).
- کودکان زیر ۲ سال: فقط با تجویز و نظارت پزشک مجاز به مصرف شربت هستند.
ترکیبات شربت ضد سرفه کودکان
ترکیبات بسته به نوع سرفه (خشک یا خلط‌دار) متفاوت هستند:
| ترکیب | عملکرد |
|---|---|
| دکسترومتورفان (Dextromethorphan) | ضدسرفه (مناسب برای سرفه خشک) |
| گایفنزین (Guaifenesin) | خلط آور (کمک به خروج ترشحات ریوی) |
| عسل طبیعی | نرم‌کننده گلو و کاهش‌دهنده سرفه |
| منتول | اثر خنک‌کننده، کاهش تحریک گلو |
| عصاره‌های گیاهی (مانند برگ پیچک، آویشن، ختمی، شیرین‌بیان) | تسکین‌دهنده گیاهی سرفه و خلط |
| آنتی‌هیستامین‌ها (مثل دیفن‌هیدرامین، کلرفنیرامین) | در صورت سرفه ناشی از آلرژی |
| استامینوفن / پاراستامول | در صورت وجود تب یا درد (در برخی محصولات ترکیبی) |
عوارض جانبی شربت سرفه کودکان
عوارض به ترکیبات و حساسیت کودک و سن بستگی دارد. برخی از عوارض احتمالی عبارت‌اند از:
| عارضه جانبی | توضیح |
|---|---|
| خواب‌آلودگی | به‌ویژه در شربت‌های حاوی آنتی‌هیستامین |
| تهوع یا استفراغ | تحریک خفیف گوارشی |
| اسهال یا یبوست | برخی ترکیبات ممکن است روی گوارش اثر بگذارند |
| واکنش‌های آلرژیک | مانند بثورات پوستی، خارش، یا تورم (نادر ولی مهم) |
| افزایش ضربان قلب | در صورت مصرف بیش از حد یا حساسیت به دارو |
| بی‌خوابی یا بی‌قراری | برخی شربتها ممکن است موجب بی‌قراری در کودک شوند |
معرفی چند نمونه شربت ضد سرفه کودکان
نوع: شربت گیاهی مخصوص کودک برای سرفه خشک یا خلطی
ترکیب اصلی: عصاره آویشن، برگ پیچک، گل و ریشه ختمی
مزیت: فاقد الکل، رنگ یا طعم دهنده مصنوعی (ایمن برای اطفال)
| مورد | توضیح |
|---|---|
| اثر | خلط آور، کمک به خارج شدن ترشحات، تسکین‌دهنده مجاری تنفسی |
| سن مصرف | از خردسالان یک تا دو سال نصف پیمانه تا بزرگتر یک پیمانه |
| طعم | خوش‌طعم |
| عوارض جانبی | فاقد اثر مضر روی اطفال بعلت ترکیب گیاهی |
📌 ویژگی: فاقد الکل یا طعم ساز مصنوعی
نوع: شربت گیاهی تقویت ایمنی بدن اطفال
ترکیب اصلی: عصاره اکیناسه (سرخارگل)، میوه آقطی، برگ و گل پنیرک
مزیت: فاقد الکل، با رنگ کاملا طبیعی (میوه آقطی)
| مورد | توضیح |
|---|---|
| اثر | پیشگیری و بهبود تب یا سرفه ناشی از سرماخوردگی، آنفولانزا، برونشیت و ... |
| سن مصرف | از کودکان زیر 2 سال با مشورت پزشک تا 12 سال به بالا |
| طعم | خوش‌طعم |
| عوارض جانبی | فاقد اثر مضر روی اطفال بعلت ترکیب کاملا طبیعی گیاهی |
📌 ویژگی: تقویت سیستم ایمنی بدن کودک و فاقد الکل یا رنگ مصنوعی
3- شربت اکسپکتورانت کودکان (Expectorant Syrup for Children)
نوع: کمک به خارج شدن ترشحات غلیظ مجاری تنفسی، رقیق کردن خلط و کاهش سرفه
ترکیب اصلی: گایفنزین (Guaifenesin) و عصاره‌های گیاهی مثل پیچک و آویشن
| مورد | توضیح |
|---|---|
| اثر | کمک به خارج شدن ترشحات غلیظ مجاری تنفسی، رقیق کردن خلط و کاهش سرفه‌های خلط دار |
| سن مصرف | معمولاً از ۲ سالگی به بالا (طبق توصیه پزشک یا بروشور) |
| طعم | اغلب با طعم میوه‌ای مثل توت‌فرنگی یا پرتقال شیرین می‌شود |
| عوارض جانبی | ناراحتی خفیف معده، اسهال خفیف، واکنش‌های آلرژیک نادر، تهوع در مصرف زیاد |
| ویژگی‌ها | حاوی ترکیبات خلط آور مثل گایفنزین یا عصاره گیاهی، بسته به برند تولید کننده فاقد الکل و معمولا بدون شکر |
4- شربت ضد سرفه Prospan (پروسپان - انگلهارد، آلمان)
نوع: شربت گیاهی برای سرفه خشک یا خلط‌دار
ترکیب اصلی: عصاره برگ پیچک (Hedera helix)
| مورد | توضیح |
|---|---|
| اثر | خلط‌آور، کمک به خارج شدن ترشحات، تسکین‌دهنده مجاری تنفسی |
| سن مصرف | ایمن از ۱ سالگی (Prospan Baby در برخی کشورها از ۳ ماهگی مجاز است) |
| طعم | خوش‌طعم و میوه‌ای |
| عوارض جانبی | نادر – ناراحتی خفیف گوارشی یا حساسیت پوستی در کودکان حساس |
📌 ویژگی: فاقد شکر، فاقد الکل، بدون گلوتن
5- شربت Zarbee’s Naturals (ساخت آمریکا)
نوع: شربت طبیعی
ترکیبات اصلی: عسل تیره، عصاره برگ پیچک، روی، ویتامین C (بسته به نوع محصول ممکن است متفاوت باشد)
ترکیبات مشابه این شربت در ایران با نام زوفا عسلی و … تولید شده‌اند.
| مورد | توضیح |
|---|---|
| اثر | تسکین‌دهنده گلو و تقویت‌کننده سیستم ایمنی |
| سن مصرف | از 2 سالگی به بالا |
| طعم | بر پایه عسل و مطلوب برای کودکان |
| عوارض جانبی | در نوزادان زیر ۱ سال ممنوع - شاید خطر بوتولیسم داشته باشد (به دلیل عسل) |
📌 ویژگی: نسخه‌های روز و شب دارد (فرمول شب حاوی ملاتونین برای کمک به خواب)
6- شربت Bronchipret (برونشی پرت / برونکیپرت - Bionorica، آلمان)
نوع: شربت گیاهی ضد سرفه با خلط
ترکیبات اصلی: ترکیب آویشن و برگ پیچک
| مورد | توضیح |
|---|---|
| اثر | کاهش سرفه، رقیق کردن و خروج آسان‌تر خلط |
| سن مصرف | از ۱ سالگی به بالا |
| طعم | طعم گیاهی و کمی شیرین |
| عوارض جانبی | در موارد نادر ناراحتی خفیف گوارشی یا حساسیت پوستی |
📌 ویژگی: ترکیب گیاهی مؤثر از برگ پیچک و آویشن
7- شربت Tussikind (توسیکایند)
bik-bik.de/produkt/tussikind-siroop-suikervrij-50-ml-vsm
نوع: شربت ضد سرفه خشک و خلطی
ترکیبات اصلی: بسته به شرکت سازنده متفاوت است؛ مثلا ممکن است حاوی آویشن، ویتامین C، عسل یا با با مواد رقیق‌شده هومئوپاتی گیاهانی مثل Drosera – Belladonna – Rumex – Bryonia عرضه شوند.
- تیموس / گیاه آویشن : Thymus Vulgaris
- دروسرا / گیاه «شبنم خورشید» یا «گیاه حشره‌خوار شبنم خور» : Drosera (Drosera rotundifolia)
- بلادونا / گیاه «مَشدَهنگ» یا «گیاه سمی تاج‌ریزی سیاه» : Belladonna (Atropa belladonna)
- رُمِکس / گیاه «علف ترشک زرد» یا «ترشک پیج» : Rumex crispus (معروف در هومئوپاتی به Rumex)
هومئوپاتی یک «روش درمانی جایگزین» است که در اواخر قرن هجدهم توسط پزشک آلمانی «ساموئل هانمن» پایه‌گذاری شد ولی در بین جامعه پزشکی امروز جدال زیادی نسبت به عملکرد درمانی آن وجود دارد (اثربخشی آن از نظر علمی اثبات نشده است).
«مشابه، مشابه را درمان می‌کند» یعنی ماده‌ای که در دوز زیاد می‌تواند در فرد سالم علائمی شبیه بیماری ایجاد کند، اگر در دوز بسیار بسیار رقیق به بیمار داده شود، علائم مشابه آن بیماری را تسکین میدهد.
برخی برندهای تولیدکننده شربت با نام فوق از مواد گیاهی و معدنی رقیق شدهٔ بسیار بالا (Potentization) استفاده می‌کنند (تا فقط تحریک کننده واکنش بدن شوند)؛ چون برخی از گیاهان مذکور در حالت طبیعی (غیر رقیق) اثرات قوی سمی دارند.
| ویژگی | داروهای کلاسیک | هومئوپاتی (مثل Tussikind) |
|---|---|---|
| مقدار ماده مؤثره | دوز مشخص و قابل اندازه‌گیری | بسیار رقیق شده (Potentized) |
| مکانیسم اثر | اثر فیزیولوژیک یا بیوشیمیایی مستقیم | تحریک واکنش خودتنظیمی بدن |
| عوارض جانبی | بسته به مادهٔ دارویی قابل کنترل و دقیق | به دلیل رقیق بودن زیاد معمولا نادر |
| پایه علمی | پذیرفته‌شده در پزشکی مدرن | مورد بحث در پزشکی مدرن |
نکات تکمیلی درباره مصرف شربت ضد سرفه کودک
- درمان سرفه اطفال با هدف تسکین علائم و تسهیل تنفس انجام می‌شود و نظارت پزشک ضروری است.
- برخی از شربت‌های ضد سرفه برای اطفال زیر 1 سال مناسب نیستند.
- استفاده از تنتور استنشاقی و مایعات گرم به درمان سرفه کمک مینماید.
- قبل از مصرف هر نوع شربت برای طفل، حتماً دستورالعمل‌های روی جعبه یا بروشور را بدقت مطالعه یا با پزشک مشورت کنید.
3 دیدگاه دربارهٔ «شربت ضد سرفه خارجی کودکان»
پدی کاف قویترین شربت گیاهی ضد سرفه کودکان هست که بدون نسخه قابل خرید از داروخانه میباشد
سلام چند شربت گیاهی ملایم و ایمن کودکان که برای آرام‌کردن سرفه استفاده می‌شوند را توضیح دهید
درود بر شما
توجه داشته باشید که:
این دمنوش (شربتها) مکمل درمان هستند (کمک درمان)، نه جایگزین دارو در بیماری‌های جدی کودک شما.
اگر سرفه طولانی شد، همراه تب بالا بود، یا کودک مشکل تنفسی داشت ، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
عسل را به هیچ‌وجه برای کودک زیر ۱ سال استفاده نکنید
۱. دمنوش گل ختمی (پنیرک سفید یا ختمی)
خواص: نرم‌کننده گلو، کاهش‌دهنده سرفه‌های تحریکی.
روش تهیه:
یک قاشق غذاخوری گل ختمی خشک را در یک لیوان آب جوش بریز.
درب ظرف را بگذار و ۱۰ دقیقه دم بکشد.
صاف کرده و ولرم به کودک بده.
مقدار مصرف:
برای کودک بالای ۳ سال: نصف استکان (حدود ۳۰ تا ۴۰ میلی‌لیتر) ۲–۳ بار در روز.
۲. شربت آویشن ملایم
خواص: ضدعفونی‌کننده مجاری تنفسی، کاهش‌دهنده سرفه.
روش تهیه:
نیم قاشق مرباخوری آویشن خشک را با یک لیوان آب جوش دم کن (۵ تا ۷ دقیقه).
صاف کن و بگذار کمی خنک شود.
می‌توان کمی عسل (برای کودک بالای ۱ سال) یا نبات اضافه کرد.
مقدار مصرف:
برای کودک بالای ۴–۵ سال: یک‌سوم استکان، ۲ بار در روز.
۳. شربت عسل و لیمو (فقط بالای ۱ سال)
خواص: نرم‌کننده گلو، کاهش‌دهنده سرفه خشک شبانه.
روش تهیه:
یک قاشق مرباخوری عسل طبیعی را در نصف لیوان آب گرم حل کن.
چند قطره آب‌لیمو تازه اضافه کن.
ولرم به کودک بده.
مقدار مصرف:
۱ تا ۲ قاشق غذاخوری در طول روز، مخصوصاً قبل خواب.
۴. دمنوش بابونه
خواص: آرام‌بخش ملایم، کاهش‌دهنده التهاب و تحریک گلو.
روش تهیه:
یک قاشق مرباخوری بابونه خشک را با یک لیوان آب جوش ۵ دقیقه دم کن.
صاف کن و ولرم بده.
مقدار مصرف:
برای کودک بالای ۲ سال: ۳۰ میلی‌لیتر، ۱–۲ بار در روز.