دل درد به هر نوع احساس ناراحتی در هر نقطه‌ای از ناحیه شکم است؛ یعنی از بین دنده‌ها تا لگن. معمولاً درد شکمی را بعنوان “درد معده” یا “اسپاسم شکم” هم می‌شناسیم، اما دل‌پیچه میتواند از اندام‌های دیگری غیر از معده نیز ناشی شود.
شکم شما محل قرارگیری ارگان‌های مختلفی است از جمله:
این‌ها همه ارگان‌های سیستم گوارشی (digestive system) هستند. اما درد ممکن است از دیواره شکم (outer shell abdomen : پوست و عضلاتی که لایه بیرونی شکم را تشکیل می‌دهند) نیز ایجاد شود. همچنین، گاهی اوقات دردی که در شکم احساس میشود ممکن است از نواحی دیگر بدن مانند قفسه سینه، لگن یا پشت باشد ولی درد شکم میتواند به اشکال مختلفی بروز کند و نشانه‌های مختلفی داشته باشد.
دل درد یک علامت و نشانه ذهنی است که تنها شما میتوانید آنرا بدقت توصیف کنید و پزشک نمی‌تواند همه علائم را حدس بزند؛ چیزی که شما می‌گویید، پایه تشخیص دکتر خواهد بود. پس با دقت فکر کرده و تمام نشانه‌ها و حسهایتان را شرح دهید.
تقریباً همه افراد در طول زندگی خود در مقاطعی از زمان دل درد را تجربه می‌کنند. معمولاً این اسپاسم‌ها جدی نیستند و خود به خود برطرف می‌شوند. با این حال، این دردها می‌توانند نشانه‌ای از بیماریهای جدی یا حتی یک وضعیت اورژانسی باشند. شکم‌درد از علل ۵ درصدی مراجعه‌های اورژانسی به بیمارستان‌هاست.
عوامل ایجاد شکم‌درد به دو حالت عوامل مرسوم و عوامل بحرانی تقسیم‌بندی میگردد و بطور کلی میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود: ممکن است مربوط به گوارش، آسیب بدنی، استرس، عفونت یا بیماریهای پنهانی باشد. درد ممکن است از یک ارگان داخلی یا از عضلات و پوست دیواره شکم منشاء گیرد. همچنین، ممکن است درد از جایی دیگر در بدن گسترش یافته باشد. پزشک شما با پرسیدن سوالات دقیق درباره نوع و محل دل درد، سعی خواهد کرد علت آنرا تشخیص دهد. شدت درد همیشه نشانه‌ای از جدی بودن مشکل نیست. برخی شرایط موقت ممکن است دل‌درد شدیدی ایجاد کنند و برخی شرایط خطرناک‌تر ممکن است با درد خفیف همراه باشند.
چون شکم شما محل قرارگیری ارگان‌های مختلف است، متخصص گوارش، نوع درد شما را با توجه به ناحیه‌ای که احساس می‌کنید، محدود مینماید؛ معمولاً پزشکان شکم را به چهار قسمت تقسیم و از شما می‌پرسند که درد شما در کدام ناحیه است:
موضع دل پیچه در شکم یک سرنخ مهم است، هرچند که تنها عامل نیست و میتواند نشان‌دهنده ارگان‌هایی باشد که درگیر شده‌اند. برای مثال، درد ناحیه بالای سمت راست شکم ممکن است نشان‌دهنده مشکلی در کبد یا کیسه صفرا باشد.
با این حال، پزشک شما اطلاعات بیشتری درباره‌ی نوع درد، دفعات و شدت آن نیاز دارد. این اطلاعات به او کمک میکند تا تشخیص دهد که احتمالاً شما با چه نوع مشکلی روبه‌رو هستید.
راه‌های مختلفی برای توصیف درد شکم وجود دارد:
شرایط مختلفی می‌توانند باعث درد شکم شوند. کلید اصلی این است که بدانید چه زمانی باید فوراً مراقبت‌های پزشکی دریافت کنید. گاهی اوقات ممکن است تنها نیاز باشد در صورت ادامه یافتن علائم با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی تماس بگیرید.
مطلب مرتبط: دل‌درد یا دل‌پیچه نوزادان چیست؟
اکثر موارد دل پیچه موقتی و بی‌خطر هستند. این دردها ممکن است به گوارش، قاعدگی یا یک عفونت موقت مربوط باشند. برای مثال:
گاهی اوقات درد شکم نشانه‌ای از یک بیماری جدی پزشکی است که نیاز به درمان دارد. درد در مناطق مختلف میتواند نشان‌دهنده درگیر شدن ارگان‌های مختلف باشد. بعنوان مثال:
این ناحیه مربوط به کبد، کیسه صفرا و مجاری صفرا است. همچنین کلیه راست در پشت این ناحیه قرار دارد. درد در این قسمت ممکن است به مشکلاتی چون:
این ناحیه مربوط به معده، پانکراس و طحال است. درد در این قسمت ممکن است به مشکلاتی چون:
درد در این ناحیه معمولاً به مشکلات گوارشی مرتبط است و ممکن است بعلت بیماریهای مختلفی چون:
درد در این ناحیه اغلب با مشکلاتی مانند دیورتیکولوز و دیورتیکولیت مرتبط است.
درد در این ناحیه ممکن است به آپاندیسیت یا التهاب آپاندیس مربوط باشد.
چگونه درد شکم تشخیص داده میشود؟ پزشک شما با پرسیدن سوالات دقیق درباره دل‌درد شما سعی خواهد کرد علت آنرا تشخیص دهد. در بعضی موارد، پزشک میتواند بسرعت بفهمد که درد شما موقتی و غیرجدی است. در موارد دیگر، ممکن است پزشک مشکوک به یک وضعیت جدی باشد و بخواهد آزمایشاتی انجام دهید.
محلول گیاهی درمان نفخ و دل‌پیچه نوزادان، کودکان و بزرگسالان
حاوی اسانس طبیعی دانه زیره، شوید و اسانس نعنا
محافظ کبد و کاهش چربی مضر، رفع سنگینی معده، نفخ و سوزش دل، درمان سوءهاضمه
ماده موثره کنگرفرنگی (آرتیشو) و زردچوبه
پیشگیری و درمان زخم معده، کمک درمان رفلاکس و سوزش معده
حاوی ریشه شیرین‌بیان، گل همیشه بهار و ختمی
درصورتیکه از علت شکم‌درد خود مطمئن نیستید، مهم است که علت آنرا پیدا کنید، بخصوص اگر درد بخودی خود از بین نمی‌رود. برخی درمان‌های خانگی دل پیچه عبارتند از:
اگر دل پیچه شما توضیح‌ناپذیر، مداوم یا شدید است یا اگر آسیب جسمی دیده‌اید یا باردار هستید، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین، در صورتیکه دل درد با علائم دیگری همراه باشد، باید سریعا متخصص داخلی را ملاقات کنید:
درد در ناحیه شکم؛ گرفتگی شکمی؛ اسپاسم شدید؛ معده‌درد (زخم معده) : درد شکم دردی است که در هر نقطه بین قفسه سینه و کشاله ران احساس میشود. این ناحیه اغلب بعنوان ناحیه معده یا شکم شناخته میشود.
تقریباً همه افراد در برخی مواقع درد شکم را تجربه می‌کنند. اغلب اوقات این درد جدی نیست. شدت درد شما همیشه بازتاب‌دهنده جدیت شرایط ایجادکننده درد نیست. برای مثال، ممکن است در اثر گاز معده یا گرفتگی شکمی ناشی از گاستروانتریت ویروسی (viral gastroenteritis) درد بسیار شدیدی داشته باشید. با این حال، شرایط بالقوه مانند سرطان روده یا آپاندیسیت اولیه ممکن است فقط باعث درد خفیف باشند.
برای کاهش درد خفیف شکمی میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
اقدامات اضافی برای پیشگیری از برخی انواع دل پیچه:
فوراً بدنبال کمک پزشکی باشید یا با اورژانس تماس بگیرید اگر:
پزشک متخصص شما معاینه فیزیکی انجام داده و در مورد علائم و سابقه پزشکی شما سوال خواهد کرد. علائم خاص، محل درد و زمان بروز آن به پزشک کمک میکند علت را تشخیص دهد.
درد را در کجا احساس می‌کنید؟
آیا درد در همه جاست یا در یک نقطه خاص؟
آیا درد به پشت، کشاله ران یا پایین پاها منتشر میشود؟
نوع و شدت دل پیچه شما:
آیا درد شدید، تیز یا شبیه گرفتگی است؟
آیا درد دائمی است یا می‌آید و می‌رود؟
آیا دل‌درد، باعث میشود شب بیدار شوید؟
آیا در گذشته درد مشابهی داشته‌اید؟ هر بار چه مدت طول کشیده است؟
درد کی رخ می‌دهد؟ برای مثال بعد از غذا خوردن یا در دوران قاعدگی؟
چه چیزی درد را بدتر میکند؟ برای مثال، غذا خوردن، استرس یا دراز کشیدن؟
چه چیزی درد را بهتر میکند؟ برای مثال، نوشیدن شیر، اجابت مزاج یا مصرف آنتی‌اسید؟
چه داروهایی مصرف می‌کنید؟
آیا اخیراً آسیب دیده‌اید؟
آیا باردار هستید؟
چه علائم دیگری دارید؟
دل‌پیچه (دل‌درد)، یک علامت شایع با منشأهای گوناگون است که به اشکال مختلف بروز میکند و هر یک نشانه‌ای از مشکلات احتمالی زمینه‌ای هستند. از ناراحتی‌های گذرا تا گرفتگی‌های شدید، این طیف شامل شش نوع اصلی درد شکم است.
تقریباً همه افراد گاهی دل‌پیچه را تجربه می‌کنند که معمولاً ناشی از پرخوری، گاز معده یا سوءهاضمه است. این ناراحتی اغلب جدی نیست. برخی دل‌دردها ناراحتی‌های جزئی هستند ولی سایر شکم‌دردها می‌توانند بسیار متفاوت و از نظر شدت متغیر باشند و شاید نیاز به مراقبت پزشکی داشته باشند. پزشک متخصص با پرسیدن درباره ماهیت، محل و شدت درد، همراه با انجام معاینه فیزیکی و آزمایش‌ها، علت دقیق دل‌درد را تشخیص می‌دهد. باز تکرار می‌کنیم: درد شکم بسیار متنوع است و میتواند از شرایط بی‌خطر تا بیماریهای جدی منشأ بگیرد. شناخت دقیق نوع درد و علت آن برای درمان مؤثر بسیار ضروری است.
زخم‌های گوارشی زخم‌هایی هستند که در پوشش داخلی معده یا قسمت اول روده کوچک ایجاد می‌شوند. اغلب افراد مبتلا به این زخم‌ها، درد سوزشی در معده را تجربه می‌کنند که ممکن است با غذا خوردن بهتر شود و در شب بدتر شود. عفونت باکتریایی هلیکوباکتر پیلوری و استفاده طولانی‌مدت از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) از علل شایع زخم‌های گوارشی هستند. درمان ممکن است شامل آنتی‌بیوتیک‌ها در صورت وجود عفونت، داروهای کاهش‌دهنده اسید مانند مهارکننده‌های پمپ پروتون و تغییرات سبک زندگی باشد.
این درد اغلب بصورت احساس سوزش در قسمت بالایی شکم توصیف میشود. علت اصلی آن زخم معده است که به دلیل آسیب ناشی از اسید معده به دیواره معده ایجاد میشود.
تشخیص از طریق آندوسکوپی و گاهی آزمایش‌های تصویربرداری صورت می‌گیرد. درمان شامل داروهایی برای کاهش یا خنثی کردن اسید معده و آنتی‌بیوتیک‌ها در صورت وجود عفونت است. تغییرات سبک زندگی، مانند پرهیز از عوامل تحریک‌کننده و مدیریت استرس، نیز میتواند به بهبود علائم کمک کند.
سنگ‌های کیسه صفرا رسوبات سختی از بیلی‌روبین یا کلسترول هستند که می‌توانند در کیسه صفرا تشکیل شوند. وقتی این سنگ‌ها جریان طبیعی صفرا را مسدود می‌کنند، می‌توانند درد در سمت راست زیر قفسه سینه ایجاد کنند. این درد که به آن کولیک صفراوی گفته میشود، ممکن است ناگهانی و شدید باشد و اغلب بعد از یک وعده غذایی چرب رخ دهد. معمولاً درمان شامل جراحی برداشتن کیسه صفراست. اگر این نوع درد را تجربه می‌کنید، به پزشک مراجعه کنید.
درد شدید در سمت راست بالای شکم یک ناراحتی شدید در زیر کبد است. شایع‌ترین علت این درد، سنگ کیسه صفراست که شامل تجمع مواد سخت‌شده صفرا میشود.
تشخیص این درد اغلب از طریق آزمایش‌های تصویربرداری مانند سونوگرافی انجام میشود. درمان شامل مصرف داروهایی برای حل کردن سنگ‌ها یا جراحی برای برداشتن کیسه صفرا است. مراجعه به پزشک برای ارزیابی و درمان به موقع میتواند از بروز عوارض بیشتر جلوگیری کند.
آنفولانزای معده که بعنوان گاستروانتریت (Gastroenteritis) نیز شناخته میشود، ناشی از عفونت ویروسی، باکتریایی یا انگلی است که معده و روده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این عفونت‌ها می‌توانند بسیار مسری باشند و اغلب از طریق غذا یا آب آلوده منتقل می‌شوند. بیشتر عفونت‌های ویروسی و باکتریایی ظرف چند روز خود به خود بهبود می‌یابند. در این مدت، حفظ آب بدن برای بهبودی بسیار مهم است. اگر علائم شما پس از چند روز ادامه یافت یا بدتر شد و یا نتوانستید هیچ مایعات یا غذایی را تحمل کنید، باید به پزشک مراجعه کنید. شستشوی کامل دست‌ها برای جلوگیری از انتقال عفونت به دیگران ضروری است.
آپاندیسیت زمانی رخ می‌دهد که آپاندیس ( زائده کوچکی در روده بزرگ) ملتهب میشود. معمولاً درد ناشی از آپاندیسیت ابتدا در اطراف ناف شروع شده و سپس به پایین شکم در سمت راست منتقل میشود. سایر علائم شامل تهوع، استفراغ و تب است. آپاندیسیت یک اورژانس است که نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارد. پس از تشخیص، درمان شامل جراحی برای برداشتن آپاندیس است.
درد تیز در سمت راست پایین شکم با ناراحتی حاد در این ناحیه مشخص میشود. شایع‌ترین علت این درد آپاندیسیت است که شامل التهاب یا عفونت آپاندیس میشود و در صورت درمان نشدن، ممکن است منجر به عوارض جدی شود.
تشخیص معمولاً شامل معاینه فیزیکی، آزمایش‌های تصویربرداری و گاهی آزمایش خون است. درمان آپاندیسیت معمولاً شامل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها یا جراحی برای برداشتن آپاندیس است. مراجعه فوری به پزشک برای پیشگیری از عوارض ضروری است.
آی‌بی‌اس، یک اختلال مزمن گوارشی است که با درد شکم و نفخ همراه با تغییراتی در مدفوع – اسهال، یبوست یا ترکیبی از این دو – مشخص میشود. «آی بی اس» تشخیص پس از رد سایر علل است. اگر علائم پایدار دارید، پزشک عمومی یا متخصص گوارش ممکن است سایر علل را رد کند. علت دقیق این سندرم بخوبی شناخته نشده است؛ اما رژیم غذایی، استرس و تغییرات در میکروبیوم روده از عوامل مؤثر هستند. درمان IBS شامل تغییرات غذایی، مدیریت استرس و داروها است.
نفخ با احساس ناخوشایند، درد، پُری و سفتی در شکم ظاهر شده که اغلب با تورم قابل مشاهده شکم نیز همراه است. این حالت ناشی از گاز اضافی است که به دلیل هضم بد غذا در بخش‌های مختلف دستگاه گوارش ایجاد میشود. مصرف مواد غذایی نفاخ مانند لوبیا، باقلا، جو، نوشیدنی‌های گازدار و سبزیجات برگ‌دار باعث بروز این مشکل میشود. کاهش استرس و افزایش مصرف فیبر میتواند به کاهش علائم کمک کند.
نفخ معمولاً بی‌خطر است و اغلب با داروهای بدون نسخه (مثل محلول گرایپ واتر) یا به خودی خود برطرف میشود. تغییرات در رژیم غذایی میتواند به کنترل علائم کمک کند. مشورت با یک پزشک متخصص میتواند تشخیص دقیق و برنامه درمانی مناسبی ارائه دهد.
این درد با ناراحتی پراکنده در شکم همراه با حرکات مکرر و شل روده مشخص میشود. شایع‌ترین علت آن گاستروانتریت است که معمولاً به دلیل عفونت‌های ویروسی مانند روتاویروس یا نوروویروس ایجاد میشود.
درمان عمدتاً بر مدیریت علائم متمرکز است، از جمله تأمین آب کافی برای جلوگیری از کم‌آبی. استراحت و پرهیز از غذاهای تحریک‌کننده نیز میتواند به بهبود علائم کمک کند. دل‌درد همزمان با اسهال خونی شدید با خون در مدفوع همراه است. شایع‌ترین علت آن بیماری التهابی روده (IBD) است که شامل کولیت اولسراتیو و بیماری کرون میشود.
تشخیص شامل آندوسکوپی، آزمایش‌های تصویربرداری و آزمایش خون است. درمان شامل داروهایی برای کاهش التهاب و در موارد شدید، جراحی برای برداشتن بخشی از روده است. مراقبت مداوم و تنظیم سبک زندگی میتواند به بهبود طولانی‌مدت کمک کند.
همه دردهای شکم یکسان نیستند و برخی ممکن است نشانه‌ای از مشکل حاد پزشکی باشند که نیاز به توجه دارند. هنگام مواجه با دل درد، به بدن خود گوش دهید، استرس و درد را به تنهایی تحمل نکنید؛ بدون دانش کافی، خوددرمانی نکرده و حتماً با پزشک عمومی یا متخصص گوارش مشورت نمایید.
12 کامنت
mahmood tavakoli
درود و تشکر از مقاله . نیاز به راهنمایی دارم آیا درمان قطعی دل پیچه ممکن میباشد؟
دینه
دل‌پیچه یک علامت است و نه یک بیماری مستقل، بنابراین درمان قطعی آن بستگی به علت زمینه‌ای دارد. با شناسایی و درمان علت اصلی، دل‌پیچه کامل برطرف میشود. علل شایع و درمان مربوطه :
مشکلات گوارشی:
علت: نفخ، یبوست، سوءهاضمه یا مصرف غذاهای سنگین.
درمان:
مصرف غذاهای سبک و پرهیز از غذاهای نفاخ.
استفاده از دمنوش‌های گیاهی مثل نعناع، زنجبیل یا بابونه.
مصرف داروهای ضدنفخ یا شربت‌هایی مثل گریپ میکسچر.
عفونت‌های گوارشی (ویروسی یا باکتریایی):
علت: مسمومیت غذایی یا عفونت دستگاه گوارش.
درمان:
مصرف مایعات کافی برای جلوگیری از کم‌آبی بدن.
در موارد باکتریایی، ممکن است پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز کند.
اجتناب از مصرف غذاهای سنگین تا زمان بهبودی.
مشکلات مزمن:
علت: سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، بیماری کرون یا کولیت.
درمان: درمان‌های طولانی‌مدت تحت نظر پزشک، مانند تغییر رژیم غذایی و مصرف داروهای خاص.
مشکلات زنان (در زنان):
علت: قاعدگی یا بیماری‌هایی مثل آندومتریوز.
درمان:
مصرف مسکن‌ها مانند ایبوپروفن.
استفاده از گرما (مثل کیسه آب گرم) برای کاهش اسپاسم.
استرس و اضطراب:
علت: تاثیر روانی بر دستگاه گوارش.
درمان: تمرینات آرام‌سازی مثل مدیتیشن و یوگا.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر دل‌پیچه با علائمی مانند:
تب بالا
خون در مدفوع
استفراغ مکرر
کاهش وزن غیرقابل توجیه
ادامه بیش از چند روز
درمان قطعی دل درد با درک دقیق علت زمینه‌ای امکان‌پذیر است. اگر دل‌پیچه مکرر یا شدید دارید، مشورت با پزشک ضروری است.
رشیدی
من تفاوت دل پیچه و دل درد نمیفهمم ایا فرقی با هم دارند یا هر دو به یک بیماری اشاره میکند
لطفا سریعتر جواب بدید
دینه
دل‌پیچه و دل‌درد به احساس ناراحتی یا درد شکم اشاره دارند، تفاوت‌ها:
دل‌پیچه: معمولاً به دردهای ناگهانی، پیچشی و شدید در ناحیه شکم گفته میشود – ممکن است با علائم دیگری مانند تهوع، استفراغ، اسهال یا یبوست همراه باشد – معمولاً به مشکلاتی مانند اسپاسم روده، سوء هاضمه، یا مشکلات گوارشی اشاره دارد.
دل‌درد : یک اصطلاح کلی‌تر است و میتواند هر نوع درد یا ناراحتی در ناحیه شکم را شامل شود – شدت و نوع درد ممکن است متغیر باشد، از درد خفیف و مبهم گرفته تا دردهای شدید – دل‌درد میتواند به علل مختلفی از جمله مشکلات گوارشی، عفونت‌ها، التهابات، یا حتی مشکلات غیر گوارشی مانند دردهای قاعدگی اشاره داشته باشد.
دل‌پیچه نوع خاصی از دل‌درد است که بیشتر با احساس “پیچش” و شدت بیشتر مشخص میشود.
zahra
سلام.سوال دارم-دل درد طولانی مدت در افراد بزرگسال چه علتی دارد – آیا دل درد خطرناک است یا فقط دل درد شدید عادی ؟
دینه
با سلام
دل دردی که برای مدت طولانی ادامه دارد حتما باید توسط پزشک بررسی و تشخیص بالینی داده شود؛ زیرا ممکن است نشانه یک بیماری داخلی جدی باشد. گاهی افزایش سن و شرایط بد تغذیه‌ای و استرس هم دل درد را تشدید مینماید. پیشنهاد می نماییم هر چه زودتر با یک متخصص داخلی و گوارش مشورت کنید.
ali
برای درمان سریع دل درد با قرص چی پیشنهاد می دهید
دینه
نمیتوان بدون بررسی توسط پزشک و فهمیدن علت دل پیچه، خود درمانی کرده و قرص مصرف نمایید. بهتر است با یک دکتر مشورت کنید. ورزش کردن، تغییر رژیم غذایی، کم کردن غذاهای نفاخ یا اسیدی و چرب، استفاده از داروهای گیاهی حاوی ریزوم زنجبیل، زیره، شیرین بیان،ختمی یا مصرف دمنوش نعنا مفید میباشد.
ناشناس
دل دردی که هی میگیره ول میکنه خطرناک محسوب میشود ؟.
دینه
بله اگر بمدت طولانی ادامه داشته باشد دل پیچه نوع بحرانی بوده و باید توسط پزشک متخصص ویزیت شوید.
اقای نیازی
سلام
برای دل درد چی بخوریم خوبه؟بیماری خاصی ندارم ولی بعضی وقتها دچار درد شکم میشوم
دینه
نوشیدن دمنوش‌های گیاهی مثل نعناع: خاصیت ضد اسپاسمی و آرام شدن عضلات معده – بابونه: آرام‌بخش و ضد التهاب – زنجبیل: برای کاهش تهوع و دل‌درد موثر است.
گرما درمانی: یک بطری آب گرم یا کیسه گرم‌کن روی شکم بگذارید یا حمام آب گرم کنید. گرما به کاهش گرفتگی‌های عضلات شکمی کمک میکند.
پرهیز غذایی: از غذاهای سنگین، پرچرب، تند و سرخ‌کردنی پرهیز کنید. غذاهای ساده مثل برنج، موز و سیب پخته بخورید.
ماست پروبیوتیک: اگر دل‌درد ناشی از مشکلات گوارشی است، مصرف ماست پروبیوتیک میتواند کمک‌کننده باشد.
درمان‌های دارویی: اگر دل‌درد به علت گاز یا نفخ باشد، میتوانید از داروهای بدون نسخه مثل گرایپ واتر یا قرص‌های ضد نفخ، قرص ضد اسید معده مثل گاسترودین دینه استفاده کنید.