داروهای سرماخوردگی مرسوم بزرگسالان (ویروسی کم خطر) ترکیبی از مسکن‌ها، ضداحتقان‌ها، آنتی‌هیستامین‌ها، ضدسرفه و خلط آور هستند که بعنوان کمک درمان و تسکین علائم بکار می‌روند.
فهرست
داروهای بدون نسخه سرماخوردگی که در داروخانه می‌خرید، ضد ویروس قوی نیستند و نمی‌توانند کاملا ویروس را از بدن خارج کنند. این داروها فقط علائم بیماری ویروسی را کم کرده تا راحت‌تر استراحت کنید و این خود بدن است که فرصت پیدا مینماید عامل ویروس را مهار کند. مثلاً:
-
تب و درد را با استامینوفن کاهش می‌دهند.
-
گرفتگی بینی را با ضداحتقان باز میکنند.
-
سرفه را با شربت آرام میکنند.
ولی مستقیماً ویروس را نمی‌کشند و عامل بیماری را درمان نمی‌کنند. در سرماخوردگی عادی، معمولا نیازی به درمان مستقیم عامل بیماری (ویروس) نیست، چون بدن با سیستم ایمنی‌اش، ویروس را از بین می‌برد (معمولاً طی ۷ تا ۱۰ روز ویروس خنثی و علائم بهبود می‌یابد). به همین دلیل:
-
آنتی‌بیوتیک‌ها (که برای باکتری‌اند) در سرماخوردگی ویروسی کاربرد ندارند.
-
داروهای سرماخوردگی فقط برای اینکه این مدت راحت‌تر بگذرد، استفاده می‌شوند.
داروهایی که در زیر می‌آوریم را با دقت استفاده نمایید (مثلا به دوز مصرف و بروشور دارو توجه کنید، چند داروی مشابه را همزمان مصرف نکرده و همواره وضعیت سلامتی خودتان را در نظر بگیرید).
جدول داروهای سرماخوردگی بدون نسخه (گیاهی)
| نام دارو | کاربرد دارو | ترکیبات مؤثره دارو | اطلاعات بیشتر و خرید |
|---|---|---|---|
| قرص نوکلد (NoCold) |
|
|
|
| قرص آلتادین (Althadin) |
|
|
|
| گرانول تارادین (Taradin) |
|
|
|
| شربت آوی پکت (Avipect) |
|
|
|
| شربت دیاپکت (Diapect) |
|
|
|
| شربت پدی کاف (Pedicough) |
|
|
|
| شربت اکیناکید (Echinakid) |
|
|
|
| تنتور استنشاقی (بخور) |
|
|
|
| دهانشویه |
|
|
جدول داروهای سرماخوردگی بزرگسالان تحت نسخه
| نام دارو / نوع | ترکیبات اصلی | مناسب برای | نکات مهم / عوارض |
|---|---|---|---|
| قرص ادالت کلد (Adult Cold) | استامینوفن برای تب و درد +
کلرفنیرامین مالئات + آنتی‌هیستامین برای کاهش آبریزش و عطسه + سودو افدرین هیدروکلراید بعنوان ضداحتقان باز کردن گرفتگی بینی |
تب، درد بدن، گرفتگی و آبریزش بینی در سرماخوردگی - معمولا بدون نسخه قابل خرید هست اما بیماران مبتلا به فشار خون، نارسایی کبد و .... باید احتیاط کنند. | مشکلات شامل خواب آلودگی، بد خوابی، تاری دید، تپش قلب، تغییرات فشار خون و ... میباشد. |
| کلد استاپ ColdStop / کلداکس Coldax (کپسول یا قرص) | استامینوفن + کلرفنیرامین + سودوافدرین | تب، آبریزش، گرفتگی بینی - معمولا جزو داروهای بدون نسخه (OTC) محسوب میشود و برای خرید آنها نیاز به نسخه پزشک ندارید ولی مصرف باید با احتیاط باشد زیرا عوارض دارد. | هر ۶ ساعت یک عدد؛ یکی از رایج‌ترین داروهای سرماخوردگی - ولی برای افراد مبتلا به فشارخون، بیماران قلبی، بیماران با مشکلات پروستات یا گلوکوم با احتیاط مصرف شود (بخاطر وجود سودوافدرین)، همزمان از داروهای دیگر حاوی استامینوفن استفاده نشود (مثل شربت‌های سرماخوردگی دیگر)، چون می‌تواند به کبد آسیب بزند، شاید خواب‌آلودگی ایجاد کند؛ پس هنگام رانندگی یا کار با ماشین‌آلات از مصرف کلداستاپ خودداری کنید. |
| قرص کوریزان (Corizan) | کلرفنیرامین (آنتی‌هیستامین) : کاهش آبریزش و عطسه +
پسودوافدرین (ضداحتقان) : باز کردن گرفتگی بینی +
استامینوفن (مسکن و ضدتب) |
کوریزان یک داروی ترکیبی برای تسکین علائم سرماخوردگی و آلرژی است. در بازار ایران رایج است و معمولا بدون نسخه فروخته میشود. | ممکن است خواب‌آلودگی ایجاد کند و در فشار خون بالا، بیماری قلبی، گلوکوم و پروستات با احتیاط مصرف شود. |
| استامینوفن کدئین (قرص) | استامینوفن + کدئین | تب، درد، سرفه خشک خفیف | کدئین خواب‌آور است؛ در بیماران با مشکلات تنفسی منع مصرف دارد. |
| قرص ادوالژین کلد (Adwalgine) | ایبوپروفن : مسکن، ضدالتهاب، ضدتب
پاراستامول (استامینوفن) : مسکن و ضدتب |
داروی مسکن و ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAID) که برای کاهش درد و تب استفاده میشود. | همراه غذا یا بعد از آن مصرف شود تا معده را کمتر اذیت کند. در بیماران با زخم معده، خونریزی گوارشی، مشکلات کلیوی یا کبدی باید با احتیاط مصرف شود. |
| کپسول / قرص داکسی‌سایکلین (Doxycycline) | داکسی‌سایکلین (از دستهٔ آنتی‌بیوتیک‌های تتراسایکلین) | عفونت‌های باکتریایی مختلف از جمله عفونت‌های تنفسی، سینوزیت باکتریایی، عفونت‌های پوستی، برخی بیماری‌های منتقله از حشرات (مانند مالاریا، تب لکه‌ای، بروسلوز). داکسی‌سایکلین یک آنتی‌بیوتیک قوی است و برخلاف داروهای سرماخوردگی، برای درمان عامل بیماری باکتریایی تجویز میشود، نه رفع فقط علائم. این دارو باید دقیقاً طبق نسخهٔ پزشک مصرف تا دورهٔ درمان کامل گردد حتی اگر علائم زودتر خوب شدند. | باید با یک لیوان پر آب و در حالت نشسته یا ایستاده مصرف شود تا در مری گیر نکند. در دوران بارداری، شیردهی و برای کودکان زیر ۸ سال ممنوع است (به‌دلیل اثر روی رشد استخوان و تغییر رنگ دندان). از مصرف همزمان با لبنیات و آنتی‌اسیدها خودداری شود چون جذب را کاهش میدهد |
| آفرین (اسپری / قطره بینی فنیل افرین) | فنیل‌افرین یا اکسی‌متازولین | گرفتگی بینی | فقط ۳ تا ۵ روز استفاده شود، مصرف طولانی باعث احتقان برگشتی میشود. |
| شربت دیفن‌هیدرامین | دیفن‌هیدرامین | آبریزش بینی، عطسه، سرفه خشک شبانه | خواب‌آور؛ در افراد مسن، هنگام رانندگی یا ابزارآلات صنعتی با احتیاط مصرف شود. |
| قرص اکتوکلد | پاراستامول + کلرفنیرامین + سودوافدرین | علائم سرماخوردگی، گرفتگی بینی، تب، عطسه | مشابه کلداکس ولی در برخی افراد خواب‌آلودگی بیشتری ایجاد می‌کند (بهتر است شبانه مصرف شود). نسخه خارجی کیفیت بالا دارد ولی قیمت گرانتر. |
| فنیل پروپانول آمین ترکیبی (شربت / قرص) | استامینوفن + PPA + کلرفنیرامین | گرفتگی بینی، تب | برندهای قدیمی؛ امروزه کمتر توصیه میشود. |
| دیکلوفناک + سودوافدرین (قرص) | دیکلوفناک + ضداحتقان | درد شدید + گرفتگی | مصرف با احتیاط؛ دیکلوفناک معده را تحریک می‌کند. |
1- شکل‌های دارویی رایج برای درمان بیماری سرماخوردگی بزرگسالان چیست؟
قرص یا کپسول: اغلب ترکیبی از چند ماده فعال.
شربت یا محلول: مناسب کسانی که شکل مایع را ترجیح می‌دهند.
پودرهای جوشان یا نوشیدنی‌های گرم: معمولاً حاوی پاراستامول و ضداحتقان.
اسپری یا قطره بینی: ضداحتقان را مستقیماً به بافت بینی می‌رسانند.
فرمول‌های ترکیبی: بسیاری از داروها ۲ تا ۴ ماده فعال را با هم دارند تا چند علامت را همزمان کاهش دهند.
فقط علائم را کاهش می‌دهند: درمان‌کننده علت اصلی (ویروس) نیستند.
مصرف کوتاه‌مدت: معمولاً برای ۳ تا ۵ روز توصیه می‌شوند؛ مصرف طولانی می‌تواند عوارض داشته باشد (مثل احتقان برگشتی با اسپری‌های بینی).
دوز مخصوص بزرگسالان: دوزهای بالاتر از کودکان دارند؛ نباید همزمان چند محصول با ترکیبات مشابه استفاده شود.
2- چه زمانی درمان سرماخوردگی بزرگسالان با آنتی بیوتیک لازم نیست؟
وقتی عامل بیماری سرماخوردگی، ویروسی خفیف باشد؛ مثل:
سرماخوردگی ساده (رایج‌ترین مورد)
برخی موارد گلودرد ویروسی
برخی برونشیت‌های خفیف ویروسی
در این موارد:
سیستم ایمنی بدن طی چند روز تا یک هفته ویروس را از بین می‌برد.
فقط کافیست علائم مثل تب، گرفتگی بینی و سرفه را کنترل کنید (داروهای OTC یا بدون نسخه).
استراحت، مایعات فراوان و تغذیه مناسب به بدن کمک می‌کند.
مثال: سرماخوردگی معمولی.
❌ نیازی به آنتی‌بیوتیک نیست.
3- چه زمانی درمان سرماخوردگی بزرگسالان با آنتی بیوتیک ضروری است؟
اگر عامل سرماخوردگی، ویروسهای خاص یا باکتریایی باشند یا علائم غیرعادی در بیمار ظاهر شود؛ دیگر کنترل علائم به‌تنهایی کافی نیست. در این شرایط باید پزشک، سریعا عامل بیماری را تشخیص و درمان اختصاصی ارائه بدهد.
- تب بالا و پایدار بالای ۳۹ درجه بیش از ۳ روز
- درد شدید گوش یا سینوس
- گلودرد همراه خلط چرکی زرد/سبز غلیظ با تب بالا (راهنمای انواع گلو درد)
- تنگی نفس، خس‌خس یا درد قفسه سینه
- ضعف شدید، گیجی یا خواب آلودگی غیرعادی
- علائم پس از بهتر شدن دوباره بدتر شود (نشانه عفونت ثانویه)
- آنفلوآنزا شدید:
داروهای ضدویروس خاص (مثل اوسلتامیویر) در ۴۸ ساعت اول مفید است. - باکتریایی شدن بیماری:
اگر سرماخوردگی به عفونت گوش، سینوزیت چرکی یا ذات‌الریه منجر شود، آنتی‌بیوتیک لازم میشود. - گلودرد چرکی (استرپتوکوکی):
تست عفونت حاد گلو مثبت شود : آنتی‌بیوتیک لازم دارد. - برخی بیماری‌های زمینه‌ای:
مثل آسم، COPD یا انسداد مزمن ریه، دیابت، آسم، نقص ایمنی و… همراه تشدید علائم سرماخوردگی که عفونت آن می‌تواند خطرناک شود؛ پس نیاز به درمان ویژه دارد.
جدول مصرف داروهای سرماخوردگی بر اساس علائم خاص
| علامت اصلی | داروهای مناسب | نکات استفاده |
|---|---|---|
| گرفتگی بینی شدید | اسپری ضداحتقان (مثل آفرین) یا قرص حاوی سودوافدرین | مصرف کوتاه‌مدت، احتیاط در فشار خون بالا |
| آبریزش بینی و عطسه | آنتی‌هیستامین (دیفن‌هیدرامین، کلرفنیرامین) | ممکن است خواب‌آور باشند، برای شب بهترند |
| تب و درد بدن | استامینوفن یا ایبوپروفن | به فاصله زمانی مصرف توجه شود؛ ایبوپروفن را با معده خالی نخورید |
| سرفه خشک شبانه | دکسترومتورفان (شربت‌های ضدسرفه) | برای سرفه‌های خلط‌دار استفاده نشود |
| سرفه خلط‌دار | گایافنزین یا برم هگزین | آب زیاد بنوشید تا اثر بهتری داشته باشد |
| گلودرد | قرصهای مکیدنی حاوی منتول یا بنزوکائین | اثر موضعی دارند و بی‌حس‌کننده‌اند |
جدول تداخل دارویی بیماری سرماخوردگی
| مورد منع مصرف همزمان | دلیل |
|---|---|
| دو یا چند داروی حاوی استامینوفن (مثلاً استامینوفن ساده + شربت سرماخوردگی) | خطر آسیب کبدی و مسمومیت |
| آنتی هیستامین‌های خواب‌آور با الکل | افزایش شدید خواب‌آلودگی و خطر تضعیف تنفس |
| کورتیکواستروئیدها مثل هیدروکورتیزون، پردنیزولون | سیستم ایمنی را سرکوب میکنند و می‌توانند عفونت را بدتر کنند. برای سرماخوردگی ساده توصیه نمی‌شوند. |
| مصرف همزمان سودوافدرین با داروهای فشار خون یا ضدافسردگی‌های خاص (MAOI) | خطر افزایش فشار خون و عوارض قلبی |
| استفاده همزمان از چند ضداحتقان بینی (اسپری و قرص) | خشکی شدید مخاط، تپش قلب |
| مصرف طولانی مدت اسپری‌های بینی (بیش از ۵ روز) | احتقان برگشتی و بدتر شدن علائم |
منابع
Drugs.com – Drug Information Database
🔗 https://www.drugs.com
(اطلاعات جامع دربارهٔ داروها مثل Dextromethorphan, Pseudoephedrine, Doxycycline و غیره)Mayo Clinic – Cold remedies: What works, what doesn’t
🔗 https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/common-cold/in-depth/cold-remedies/art-20046403MedlinePlus – Trusted Health Information (U.S. National Library of Medicine)
🔗 https://medlineplus.gov/druginformation.html
(برای جستجوی هر دارو مثل Doxycycline یا Bromhexine)
13 دیدگاه دربارهٔ «لیست داروهای سرماخوردگی بزرگسالان»
سلام
آیا استامینوفن کدئین از مشتقات تریاک و اعتیاد آوره؟
سلام بر شما
بله
کدئین که در قرص استامینوفن کدئین وجود دارد؛ از آلکالوئیدهای موجود در شیرهٔ خشخاش (تریاک) بدست می‌آید، یعنی از نظر منبع و ساختار شیمیایی، کدئین یک مشتق طبیعی تریاک محسوب میشود.
نام شیمیایی : 3‑متوکسی مورفین
یک آلکالوئید طبیعی موجود در شیرهٔ خشک شدهٔ کپسول خشخاش (Papaver somniferum) که همان تریاک خام است. از نظر ساختمانی، کدئین بسیار نزدیک به مورفین است و در واقع با یک تغییر شیمیایی (متیلاسیون) از مورفین بدست می‌آید.
اعتیاد آوری و شدت تحمل استامینوفن کدئین:
مصرف طولانی یا بیش از حد باعث وابستگی جسمی و روانی شود.
تبدیل کدئین به مورفین در بدن: بخشی از کدئین پس از جذب در کبد توسط آنزیم CYP2D6 به مورفین تبدیل میشود و اثر ضد درد قوی پیدا می‌کند.
تفاوت کدئین در افراد: به دلیل ژنتیک، برخی بیماران کدئین را سریع‌تر به مورفین تبدیل میکنند و در آنها احتمال بروز عوارض (مانند تضعیف تنفس) بیشتر است.
مورفین هم مسکن قوی از آلکالوئید اصلی تریاک است مشتق مستقیم تریاک، بسیار قوی و اعتیاد آور
قرص سرماخوردگی بزرگسالان هر چند ساعت مصرف میشه؟
زمانبندی مصرف قرص سرماخوردگی فقط توسط پزشک بر اساس شدت بیماری تعیین میشود. ولی بطور کلی صرفا بعنوان اطلاعات عمومی در رفرنسهای علمی به ساعات مصرف قرصهای سرماخوردگی اشاره شده است:
آدولت‌کُلد (Adult Cold) : هر ۶ ساعت یک قرص، حداکثر ۴ بار در روز
استامینوفن کدئین (برای درد و تب سرماخوردگی) : هر ۴ تا ۶ ساعت یک قرص در صورت نیاز، حداکثر ۸ قرص در روز
نوکلد (NoCold) (تقویت سیستم ایمنی و کاهش علائم سرماخوردگی) : روزی 3 بار هربار 1 قرص همراه غذا
کلداستاپ (Cold Stop) / کلدافکت (Coldafect) / کلدامین (Coldamin) : هر ۶ تا ۸ ساعت یک کپسول / هر ۶ ساعت یک قرص
آدولت‌کُلد دی (Adult Cold D) (نوعی ضداحتقان) : هر ۶ ساعت یک قرص، معمولاً حداکثر ۴ قرص در روز
کوریزان (Corizan) (تسکین علائم سرماخوردگی و آلرژی) : هر ۶ ساعت یک قرص بعد از غذا
ادوالژین (Adwalgine) (مسکن و ضدالتهاب غیراستروئیدی) : هر ۸ ساعت یک قرص بعد از غذا
مصرف بیش از حد باعث عوارضی مثل خواب‌آلودگی شدید، افزایش فشار خون یا مشکلات کبدی (به علت استامینوفن) شود.
قرص سرماخوردگی خارجی چی خوبه
قرص کلداکس
قرص کوریزان
قرص ادوالژین کلد
ولی قرص نوکلد و قرص آلتادین از داروسازی دینه که در داخل تولید میشود نیز از قویترین قرصهای تقویت سیستم ایمنی و سرماخوردگی میباشند.
سلام عوارض قرص های سرماخوردگی بزرگسالان را نام ببرید
قرصهای سرماخوردگی بزرگسالان (مثل کلداکس، ادالت کلد و …) معمولاً ترکیبی از چند مادهٔ فعال هستند:
استامینوفن + کلرفنیرامین (یا آنتی‌هیستامین دیگر) + سودوافدرین (یا ضداحتقان مشابه)
عوارض مربوط به همین ترکیبات است.
۱. عوارض مربوط به استامینوفن
به‌طور کلی ایمن است، اما:
مصرف بیش‌ازحد → آسیب کبدی شدید (به‌ویژه در افراد با بیماری کبدی یا مصرف‌کنندهٔ الکل).
تهوع یا درد معده در موارد نادر.
۲. عوارض مربوط به کلرفنیرامین (آنتی‌هیستامین)
خواب‌آلودگی و کاهش تمرکز (هنگام رانندگی یا کار با ماشین‌آلات احتیاط شود)
خشکی دهان و گلو
تاری دید
در برخی افراد: یبوست یا احتباس ادرار (به‌ویژه اگر مشکل پروستات دارند)
تشدید گلوکوم زاویه بسته
۳. عوارض مربوط به سودوافدرین (ضداحتقان)
تپش قلب یا افزایش ضربان قلب
افزایش فشار خون (در بیماران فشارخونی باید با احتیاط مصرف شود)
اضطراب، بی‌خوابی یا تحریک‌پذیری
خشکی بینی و دهان
در برخی افراد سردرد
۴. عوارض ترکیبی و نکات احتیاط
خواب‌آلودگی شدید در صورت مصرف همزمان با الکل یا داروهای آرام‌بخش.
اگر با داروهای دیگر حاوی استامینوفن مصرف شود → خطر مسمومیت کبدی.
در بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا، مشکلات کبدی یا کلیوی، یا گلوکوم باید قبل از مصرف با پزشک مشورت شود.
در بارداری و شیردهی فقط با نظر پزشک.
اسم بهترین قرص سرماخوردگی برای بزرگسالان چیست
نمیتوان به نام داروی خاصی اشاره کرد چون علائم، شدت سرماخوردگی و شرایط فیزیولوژیک بیمار انتخاب قرص متفاوت هست و فقط قرص به تنهایی مرجع درمان نیست. اگر سرماخوردگی ساده هست میتوانید درمان خانگی یا داروی گیاهی بدون نسخه استفاده کنید و از قرص هایی که پزشک تحت نسخه ارائه میدهد میتوان به استامینوفن (برای تب و درد)، دکونژستانت (برای گرفتگی بینی) و آنتی‌هیستامین (برای آبریزش بینی و عطسه) و قرصهای کوریزان، کلداکس، و ادالت کلد و .. . اشاره کرد.
سلام. چرا بعد از حمام کردن یا خوابیدن جلوی باد کولر سرما میخوریم؟ لازمه قرص بخورم؟
دورود بر شما
معمولا بعلت ویروس است. سرماخوردگی فقط زمانی ایجاد میشود که ویروسهای سرماخوردگی (مانند رینوویروس، آدنوویروس و …) وارد بدن شوند. حمام کردن یا باد کولر به‌تنهایی نمی‌تواند عامل بیماری باشد. اما این عوامل شرایطی فراهم میکنند که ویروس راحت‌تر کارش را انجام دهد.
چرا بعد از حمام یا باد کولر علائم سرماخوردگی شروع میشود؟
– تغییر ناگهانی دما (از حمام گرم به محیط خنک یا جریان باد سرد) = رگ‌های مخاط بینی و سیستم تنفسی تغییر انقباض پیدا و دفاع موضعی (موکوس و مژک‌ها) ضعیف میشود.
– هوای سرد یا جریان باد باعث خشکی مخاط بینی و گلو میشود = قدرت بدام انداختن و بیرون‌کردن ویروس‌ها کمتر میشود.
– اگر ویروس در بدن باشد ولی هنوز علائم نداده باشد، این تغییر شرایط شروع علائم را زودتر و شدیدتر مینماید.
به همین دلیل خیلی‌ها تصور میکنند «حمام کردم و سرما خوردم»، در حالیکه ویروس از قبل وارد بدن شده. قرار گرفتن در معرض ویروس + ضعف موقتی سیستم دفاعی موضعی به دلیل سرمای ناگهانی یا باد کولر = نتیجه: علائم سرماخوردگی زودتر یا شدیدتر بروز می‌کند.
داروهای گیاهی یا داروهای بدون نسخه برای درمان کافیست مگر علائم شدید باشد و بهبودی حاصل نشود.
استراحت کنید و آب و مایعات فراوان بنوشید.
از دود سیگار و هوای خشک دوری کنید.
غذاهای سبک و مقوی کم چرب و کم ادویه بخور (سوپ، میوه، سبزیجات).
ویتامین C و آبمیوه مصرف کنید.
اگر علائم شدید شد مثلا بیش از 6 روز طول کشید، به پزشک مراجعه کنید.