پيشگيـری و درمان واريـس و همورویيـد

بیماری واریس و همورویید (بواسیر) از رایج‌ترین نارسایی‌های مزمن وریدی می‌باشند که بر اساس عوامل متفاوتی همانند بالا رفتن سن، ژنتیک، تغییرات هورمونی، بارداری و فشار به وجود می آید و براثر سپری  شدن زمان و کم شدن قابلیت ارتجاعی دیواره سیاهرگ و نارسایی در عملکرد دریچه های لانه کبوتری، بازگشت خون از طریق سیاهرگ ها اختلال به وجود می آورد و خـون مدت زیادی در سیاهرگ های صدمه دیده باقی می ماند که این عامل باعث فشار بیشتر به دیواره رگها، گشـاد شدن و پیچ و خم دار شدن رگها ، التهـاب، سنگینی، درد و تورم پا و در نهایت موجب زخـم نیز میشود.

این حالت اگر در ناحیه رکتوم بوجود بیاید منجـر به همورویید (بواسیر) و شقاق می گردد و اگر در پاها اتفاق بافتد به واریس سیاهرگ های پاها شهرت دارد که علائم آن با گرفتگی عضله ساق پا، درد و سنگینی، خارش و ورم در پاها (بخصوص مچ پا) آغاز می‌گردد و اگر درمان انجام نشود فعـالیتهای فـرد را محدود کرده ، و حتی می تواند منجـر به عوارض شدیدتر شود.

برای جلوگیری از نارسایی های مزمن وریدی (واریس و همورویید) باید از فشار آوردن شـدید یا طولانی مدت به سیاهرگها پرهیز کرد. چاقی، پوشیدن جورابهای ساق کوتاه و تنـگ، ایستادن یا نشستن‌های طولانی‌مدت باعث ساکن ماندن خـون در رگها شده و زمینه‌سـاز بوجود آمدن نارسـایی در عملکـرد آنهـا میشود.

واریس یک بیماری عروقی سیاهرگی است که حدود ۱۰ الی ۲۰ درصد از کل جمعیت جهان را درگیر کرده است و به شکل‌های مختلفی بروز پیدا می‌کند.
در بیماری واریس رگ‌های سطحی بدن به دلیل عوامل مختلف، بزرگ و متورم می‌شوند و گاهی برآمدگی بیش از حد آن‌ها ظاهر آن ناحیه از بدن را نامطلوب می‌کند. رگ‌های واریسی که گاهی به رگ‌های عنکبوتی نیز شناخته می‌شوند، می‌توانند در تمام سطح بدن حتی صورت پدیدار شوند، اما معمولاً بیشترین آثار این مشکل در پاها ظاهر خواهد شد.

واریس چیست؟

سیاهرگ‌ها در تمام نقاط بدن وجود دارند. بعضی از این دسته از رگ‌ها در عمق اندام‌های مختلف بدن هستند و گروهی دیگر در سطوح مختلف بدن و نزدیک به پوست قرار گرفته‌اند. در حالت عادی سیاهرگ‌های مختلف از جمله سیاهرگ‌های سطحی، وظیفه خون‌رسانی به قسمت‌های مختلف بدن را برعهده دارند.

در مواردی ممکن است تحت شرایط ویژ‌ه‌ای دریچه‌های کبوتری سیاهرگ‌های سطحی تخریب شوند و این امر سبب بازگشت خون به داخل سیاهرگ و در نتیجه گشاد شدن، متورم شدن و پیچ‌وتاب خوردن این عروق شود.
به این رخداد که در اثر عوامل مختلفی به وجود می‌آید اصطلاحاً «واریس» گفته می‌شود که گاهی خطری برای فرد درگیر به وجود نمی‌آورد اما در بسیاری از موارد در صورت تشخیص ندادن و درمان نشدن به‌موقع می‌تواند، عارضه‌های مختلفی برای فرد ایجاد کند.

محل بروز بیماری واریس

همان‌طور که گفته شد واریس می‌تواند در سطوح مختلفی از بدن حتی صورت افراد نیز به وجود آید و آن‌ها را درگیر مشکلات فراوان کند. رایج‌ترین نواحی برای بروز این بیماری عبارت‌اند از:

نواحی مختلف پا

قسمت‌های مختلف پا از جمله پشت ساق پا یا ران‌ها. درصد بالایی از افراد مبتلا به واریس این عارضه را در قسمت‌های مختلف پا مشاهده می‌کنند. دلیل این امر فشار زیادی است که همه انسان‌ها روزانه به پاهای خود وارد می‌کنند. پیاده‌روی زیاد یا ماندن به مدت طولانی روی پا سبب بروز واریس در نواحی پشت ساق یا ران خواهد شد.

نواحی شکم

برخی از افراد به‌ویژه خانم‌های باردار در ناحیه شکم دچار بیماری واریس می‌شوند و سیاهرگ‌های سطحی شکم آن‌ها به شکل رگ‌های بنفش یا آبی تا حدی متورم خواهند شد.

لگن خانم‌های باردار

یکی دیگر از نواحی درگیر با عروق واریسی لگن افراد مختلف به‌ویژه خانم‌های باردار است. در دوران بارداری فشاری که برای آمادگی زایمان به لگن وارد می‌شود، موجب پدیدارشدن عروق واریسی در این ناحیه از بدن خواهد شد.

واریس در واژن و رحم زنان

شاید تصور واریس رحم و واریس واژن برای برخی از افراد سخت باشد اما بهتر است بدانید رحم و واژن جزو مستعدترین نواحی برای به‌وجود آمدن این مشکل هستند. این نواحی فشار بیشتری را در خانم‌های باردار تحمل می‌کنند به همین دلیل بروز واریس رحمی یا واژنی در این گروه بیشتر دیده می‌شود.

تشخیص بیماری موردنظر در این نواحی سخت‌تر از سایر نواحی بدن است و همچنین درمان آن نیز با پیچیدگی‌های بیشتری مواجه است. اما نکته امیدوارکننده درباره این است که معمولاً دیدن چنین رگ‌هایی در این نواحی بسیار حاد و خطرناک نخواهد بود.

علل ایجاد واریس

در یک دسته‌بندی دیگر واریس را بر اساس علل ایجاد آن تقسیم‌بندی خواهیم کرد. رایج‌ترین آن‌‌ها فشار زیادی است که به عروق آن ناحیه از بدن وارد می‌شود. به همین سبب می‌توان گفت که واریس‌ها بر اساس علل ایجاد به واریس بارداری، واریس سرپا ماندن و چند دسته دیگر تقسیم می‌شوند.

شکل تشکیل واریس

این بیماری به اشکال گوناگونی در افراد ظاهر می‌شود که بر اساس شکل بروز در دسته‌های زیر قرار می‌گیرند:

• رتیکولر
• طنابی
• کلانژکتازی

جلوگیری از واریس پا به صورت طبیعی

پیشگیری از واریس پا در مراحل اولیه با رعایت توصیه‌های ساده‌ای امکان‌پذیر است که عبارت‌اند از:

1-انجام ورزش منظم

فواید انجام ورزش منظم بر هیچ‌کس پوشیده نیست. پیشگیری از واریس با ورزش بیشتر با تمرکز بر روی تمریناتی حاصل شده که در آن ماهیچه‌های ساق پاها تقویت شود. از سایر فواید ورزش هوازی منظم می‌توان موارد زیر را برشمرد:

• تقویت دیواره عروق

• بهبود گردش خون در اندام‌های تحتانی

• کاهش وزن و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های عروقی از جمله واریس